Strona główna

Hierarchia – kto jest kim w kociej kolonii?

Kocia hierarchia

Tworzą kocią społeczność, w której panuje ściśle określona hierarchia.

Na wolności więzy między kotami są zdecydowanie słabsze niż wśród kotów żyjących z człowiekiem w domu. Koty uchodzą za indywidualistów – najczęściej żyją samotnie i polują w pojedynkę. Nie widać więc większych przyczyn, dla których miałby starać się towarzystwo innych zwierząt. Grupują się w kocie kolonie, jeżeli łączy je wspólny interes, na przykład miejsce lub źródło pożywienia. Ważną rolę odgrywa wtedy aspekt terytorialny. Każdy kot musi mieć swój teren i tylko od tego, czy uda im się zadowalająco podzielić, zależy zgodne życie w grupie.

Powstawanie kocich kolonii wiąże się też często z życiem rodzinnym, kiedy to młode kotki zostają na terytorium swoich matek i tam przychodzi na świat ich potomstwo. Samice współdzielą teren, by razem dbać o maluchy, bronić je przed niebezpieczeństwami i wychowywać. Dzięki temu więcej kociąt ma szanse na przeżycie. Natomiast samce, po osiągnięciu dojrzałości, najczęściej opuszczają terytorium swojej rodziny.

Koty żyjące z ludźmi w ich domach, skazane są na wchodzenie ze sobą w bliskie relacje. Znajdują się na niewielkim terenie i współdzielą źródło żywności, którym jest człowiek. I mimo że właścicielowi może się wydawać, że wszystkie koty są równe i żyją w zgodzie, nie jest to prawdą. W każdej grupie tworzy się ściśle ustalona hierarchia. Jest to całkiem naturalne i dzięki temu zwierzęta czują się bezpiecznie.

Pozycja w kociej hierarchii zależy od:

• wielkości kota
• stanu zdrowia
• wieku i dojrzałości płciowej
• charakteru – dominującym staje się kot najmniej lękliwy, pewny siebie i opanowany lub agresywny
• przystosowania do życia w kociej społeczności
• więzów rodzinnych w kociej kolonii

Poza tym znaczenie ma także to, ile kotów liczy kolonia, czy żywią się samodzielnie, czy są karmione i ile pożywienia mają dostępne.

Dominującą rolę w kociej kolonii przyjmuje zazwyczaj kot o najsilniejszym charakterze, największy lub najstarszy (nie licząc chorowitych już emerytów). Jego terytorium jest największe i zawiera najbardziej strategiczne dla zwierząt miejsca mieszkania.

Po czym poznać, który kot jest dominujący:

• Zajmuje miejsce na środku i kontroluje stamtąd pomieszczenie. Pewnie porusza się środkiem ciągów komunikacyjnych. Inne koty przemykają bokami, przy ścianie, a w pokoju siadają na obrzeżach.
• Siada najwyżej – na przykład na półce lub na szafie. To pozwala mu zachować kontrolę nad otoczeniem i pokazać innym osobnikom, że nad nimi dominuje.
• Rości sobie prawo do strategicznych miejsc w mieszkaniu: łóżka właściciela, wygodnego fotela itp.
• Pierwszy korzysta z czystej kuwety, pierwszy podchodzi do miski. Od jego „decyzji” zależy, kiedy dopuszczone zostaną inne koty.
• Niekoniecznie musi być najagresywniejszy. Umiejętność zachowania spokoju w stresującej sytuacji albo udawanie obojętności to również cechy, które tworzą z kota lidera.

Kolejne koty znajdują się na niższych szczeblach hierarchii, oczywiście nie równych. Można powiedzieć, że zazwyczaj każdy kot ma innego „nad sobą” i innego „pod sobą”. Najgorsza rola przypada kotu o najniższej pozycji społecznej. To jego terytorium jest najmniejsze lub nie ma go wcale, jest przepędzany z miejsca w miejsce przez swoich kolegów, ostatni idzie do miski i kuwety. Swoją agresją wyładowywać na nim mogą koty o średniej pozycji w grupie. To jasne, że zawsze ktoś musi być najniżej, ważne jest jednak, aby właściciel wiedział, który kot jest tym najsłabszym w grupie. Uważna obserwacja czy nie dzieje sie coś złego, powinna zapobiegać poważniejszym kłopotom.

Jeżeli hierarchia jest jasna, koty podzieliły się terytorium i nikt nie ma żadnych roszczeń, życie kociej społeczności powinno przebywać spokojnie. Ewentualne konfrontacje będą zachodzić między kotami o podobnym miejscu w hierarchii. Rzadko się zdarza, że jakiś kot staje do walki z kotem dominującym lub najsłabszy zaczepia wyższych rangą. Wszystko jednak jest możliwe, jeżeli z jakiegoś powodu hierarchia została zachwiana. Wtedy może dojść do walk o terytorium i pozycję, aby każdy kot od nowa poznał swoje miejsce. W stosunku do człowieka wszystkie zwierzęta zachowują się podobnie, niezależnie od zajmowanego przez nich miejsca w hierarchii.

Hierarchią może zachwiać:

• Śmierć lub wyprowadzenie z domu jednego z kotów
• Choroba, kalectwo jednego z kotów
• Objawy starości, utrata fizycznej siły i sprawności
• Osiągnięcie dojrzałości płciowej
• Kastracja
• Zmiana otoczenia, terytorium
• Stresujące okoliczności, np. zmiana właściciela.