Strona główna

Biegunka u kota część 3/3

Biegunka u kota część 3/3

Ostra biegunka

Oprócz zwykłych, łagodnych biegunek można wyróżnić biegunki o charakterze ostrym lub przewlekłym. Mogą się także różnić obszarem dotkniętym zaburzeniami – może to być jelito cienkie abo grube. Najczęściej ostrą biegunkę powoduję niewłaściwa karma, inwazja pasożytów oraz choroby zakaźne.

Rozpoznanie polega na zebraniu wywiadu na temat sposoby odżywiania i pojenia kota (łącznie z przekąskami, czy kot dostaje krowie mleko, itp.) a także jego sposobu życia – czy mógł mieć np. kontakt z chorymi zwierzętami, czy mógł się czymś zatruć. Należy wykonać badania krwi i kilkukrotne badania kału. Należy zbadać zwierzę w kierunku chorób wirusowych, np. kocie białaczki. Równolegle może występować kila przyczyn biegunek, które nasilają biegunki i mogą prowadzić do przerodzenia się biegunki ostrej w przewlekłą.

Biegunka na tle żywieniowym

Ostra biegunka może mieć wiele przyczyn. Do bezpośrednich należą zaburzenia żołądkowo-jelitowe związane z niewłaściwą dietą. Biegunka na tle żywieniowym zazwyczaj pochodzi z elita cienkiego. Kał jest przeważnie pozbawiony domieszek, ale zaburzenia mogą dotknąć również okrężnicę i wówczas można w stolcu odnaleźć i krew i śluz.
Zazwyczaj dolegliwości pojawiają się wkrótce po spożyciu niewłaściwego pokarmu. Jeśli kot jest zdrowy i nie jest zarobaczony, wówczas poza ostrą biegunką mogą nie pojawić się żadne inne dolegliwości. Szczególnie często biegunki na tle żywieniowym dotykają młode kocięta, których układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały. Z uwagi na możliwość szybkiego odwodnienia, waśnie dla kociąt biegunka jest szczególnie niebezpieczna, może się skończyć śmiercią.

Przyczyny

Koty biegunką o ostrym przebiegu mogą zareagować na nagłą zmianę diety, dlatego zawsze nowości należy wprowadzać ostrożnie, stopniowo zmieniając proporcje starej i nowej karmy. Szczególnie dotyczy to kociąt, osobników starych, oraz takich, u których wcześniej szybka zmiana zawartości miski wywołała problemy z wypróżnianiem. Zaburzenia mogą być spowodowane jedzeniem niskiej jakości (tanie karmy supermarketowe o małej zawartości mięsa, natomiast dużej wypełniaczy, konserwantów i inne chemii), o niewłaściwym składzie albo nieprawidłowo przechowywaną (np. z zawartością zjełczałego tłuszczu). Dlatego należy kupować dobrą karmę ze znanych źródeł i zawsze czytać jej skład, a nie kierować się hasłami z reklam. Dodatkowo należy pamiętać o tym, że kot nie powinien zjadać odpadków z ludzkiego stołu, ani częstować się jego przysmakami (czekolada, cebula czy winogrona są dla kota zwyczajną trucizną). Kot powinien pić wodę, a nie krowie mleko, które jest również podstawowym błędem żywieniowym, wywołującym u kotów biegunki.

Czasami kot wykazuje nietolerancję pokarmową czy po prostu alergię na daną karmę. Może to być nietolerancja jednego lub więcej składników karmy – np. na zboża ale i rodzaj mięsa.  „Podejrzaną” karmę (lub składnik menu) należy wykluczyć z jadłospisu i poszukać innej, tolerowanej przez zwierzę. Może to być karma nie zawierająca zbóż, albo specjalnie przygotowana dla zwierząt o wrażliwych żołądkach lub dla alergików (np. bezglutenowa, bezlaktozowa, z rzadko spotykanym źródłem białka, np. koniną). Należy pamiętać, że nietolerancja pokarmowa, a alergia pokarmowa to dwa różne tematy, mają bowiem zupełnie inny mechanizm powstawania (patogenezę).

Nietolerancja polega na nieprawidłowym trawieniu, wchłanianiu lub wydalaniu pokarmu. Może to być związane z nieprawidłowościami w metabolizmie kota (np. brak niektórych enzymów - na przykład laktazy koniecznej do trawienia laktozy) albo toksycznością samego pokarmu. Nietolerancja pokarmowa pojawia się wkrótce po zjedzeniu pokarmu, dolegliwości pokarmowe, w tym biegunka, zanikają wkrótce po odstawieniu nietolerowanego składnika (np. krowiego mleka).

Alergia pokarmowa natomiast związana jest z niewłaściwą odpowiedzią systemu immunologicznego i może wywołać ją zarówno nowy składnik diety, jak i ten, który przez długi okres podawania nie wywoływał żadnych problemów. Dolegliwości po odstawieniu alergenu ustępują powoli i może to trwać stosunkowo długo (kilka tygodni). Kiedy objawy ustąpią, dieta eliminacyjna zostaje stopniowo wzbogacana o pokarm, który kot jadł wcześnie. Jeżeli pojawia się biegunka, został odnaleziony alergen, z którego należy zrezygnować na stałe.

Inną przyczyną ostre biegunki może być bakteryjne zatrucie pokarmowe. Szczególne ryzyko występuje w upalne dni. Należy dbać o higienę misek oraz wyrzucać resztki pozostawionej w miskach mokrej karmy, bowiem może się zacząć szybko psuć. Należy zmieniać kotom regularnie wodę w miskach. Surowe mięso powinno być najpierw przemrożone przez trzy dni i podane natychmiast po rozmrożeniu. Niezjedzone resztki również powinno się szybko sprzątnąć. Kot nie powinien jeść surowych jajek i ryb. Z reguły koty nie dotykają nieświeżego jedzenia, ale należy zminimalizować ryzyko zatrucia.

Rozpoznanie

Jeżeli badanie kliniczne nie wykaże nic niepokojącego, badania krwi i moczu są poprawne, a sam kot nie był narażony na ekspozycję na wirusy (i lokalnie akurat nie odnotowuje się zwiększonej zachorowalności na choroby zakaźne), natomiast była wprowadzona nowa arma, labo nowy przysmak, można wówczas przypuszczać biegunkę z powodu błędów żywieniowych. Może się okazać, że badanie kału w kierunku pasożytów jest pozytywne, ale właśnie rewolucja w kociej misce doprowadziła do wystąpienia ostrej biegunki.

Leczenie

Przez kilka dni kot powinien być na diecie bardzo lekkostrawnej i niskotłuszczowej. Następnie stopniowo można wrócić do starej karmy i zmianę na nowo przeprowadzić tym razem łagodniej. Należy odstawić mleko i do picia podawać wodę. Są koty, które akceptują składającą się wysokoprzyswajalnych składników karmę dla zwierząt o delikatnym żołądku.
Jeżeli biegunka ma źródło w alergii pokarmowej pomoże dieta eliminacyjna i karma hipoalergiczna.
Jeżeli biegunka jest dotkliwa, w oczekiwaniu na poprawę wynikającą z naprawienia błędów dietetycznych lekarz może zalecić podawanie smecty i lakcidu.
Kot powinien jeść często niewielkie ilości.
Odbudowa śluzówki jelita trwa dosyć długo, tak więc przez jakiś czas ot może mieć jeszcze drobne problemy kuwetowe.
Jeżeli biegunka miała bardzo ostry przebieg, należy upewnić się, czy zwierzę nie jest odwodnione i czy nie potrzebuje wyrównania poziomu elektrolitów. Samodzielne nawadnianie kota zwykła wodą może mieć katastrofalne skutki, ponieważ dodatkowo takie działanie wypłucze potrzebne elektrolity, co może skutkować np. zaburzeniami pracy serca. ale koty są dodatkowo bardziej narażone na niszczące działanie utrzymujące się hipoglikemii.

Rokowanie

Jest pomyślne. Biegunka na tle żywieniowym może być niebezpieczna dla zwierząt młodych, starych, przewlekle chorych i silnie zarobaczonych.

Literatura
Bogdanowicz-Kamirska M. Giardioza psów i kotów Magazyn Weterynaryjny 7/8-2002,11 nr 70
Zoran Debra L., Diarrhea in Kittens & Cats: What Can You Do?, Western Veterinary Conference 2007 , College of Veterinary Medicine, Texas A&M University College Station
Domiszewski D., Stanclik E., Cystoizosporoza (Kokcydioza),  Emergency Wet 05/201
Jaros D.: Patofizjologiczne i immunologiczne aspekty giardiozy. Życie Weterynaryne 2007, 82, s.483-485.
Jaros D., Zygner W., Rozpoznawanie inwazji Giardia intestinalis u psów i kotów, Życie Weterynaryne 2011 , 86 (7), s.s.536-538.
Nelson R.W., Coutos C.G, Choroby wewnętrzne małych zwierząt. T. I, s. 395-527.
Trichomons foetus jako patogen odpowiedzialany za biegunki u kotów,  www.laboklin.de/pdf/pl/wetinfo/aktualnosci/2009_03_Trichomonas.pdf
www.cat-world.com.au , www.esccap.pl ,www.hungarovet.com, www.petmd.com, www.vetinfo.com, www.zoonozy.pl