Strona główna

Schorzenia rogówki – martwak rogówki 8/8

Schorzenia rogówki – martwak...

Jest znana także jako martwica, mumifikacja lub czarne zapalenie rogówki.

Choroba atakuje koty oby płci, najczęściej w pełni wieku między 2 a 7 rokiem życia, chociaż martwaka diagnozowano nawet u młodych sześciomięsięcznych zwierząt.

Dotyczy najczęściej kotów brytyjskich, burmańskich, perskich, syjamskich, egzotycznych i himalajskich.

Martwak rogówki jest zwykle statyczny przez wiele lat, nie wywołując u kota dyskomfortu. Jednak może on ulec gwałtownemu rozwojowi do postaci wymagającej operacji w ciągu kilku tygodni, a nawet dni.
Na szczęście zwykle rozwój choroby jest stopniowy i postępuje etapami.

Przyczyny

Są czynniki sprzyjające zachorowaniu, ale jednoznaczne przyczyny nie zostały określone. Częstość występowania martwaka jest najprawdopodobniej związana z występującymi u niektórych ras anomaliami brachycefalicznymi  w obrębie budowy oka – podwijaniem powiek, rzęs, niedomykanością szpary powiekowej, czy długimi włoskami wrastającymi w powiekę, które mocno podrażniają spojówkę i rogówkę.

U połowy cierpiących na martwaka kotów stwierdzono obecność herpeswirusa. Zwykle martwak występuje po przewlekłym owrzodzeniu rogówki, ale chorują także koty, które owrzodzenia nie przeszły.

Objawy

Bywa, że mały martwak może istnieć na rogówce kota wiele lat nie utrudniając zwierzęciu normalnego funkcjonowania. Do jego rozwoju może dojść też gwałtownie, nawet w ciągu kilku dni.

Kot odczuwa znaczny ból, dlatego intensywnie mruży mocno łzawiące oko.

Zazwyczaj w centralnej części rogówki pojawia się płytka barwy od bursztynowej do czarnej (ciemnieje z czasem). Na powierzchni wokół tworzą się rozległe owrzodzenia rogówki. Płytka początkowo jest jasna, im większa jest martwica, tym zmiana ciemniejsza aż do czarnej. Czarna łuska zaczyna być wypukła.

Pojawia się obrzęk i niebezpieczny naciek leukocytarny, który jest reakcją na martwicze komórki.

Następuje waskularyzacja rogówki – robi się czerwona od widocznych naczyń krwionośnych.

Leczenie

Czasami martwicza tkanka sama się złuszcza.

Stosuje się antybiotyki, aby wyeliminować owrzodzenie i zapalenie błony naczyniowej. Wspomagająco podaje się antropinę. Jeżeli przyczyną martwiaka może być herpeswirus, aplikuje się leki przeciwwirusowe. Z powodu obecności FHV-1 nie stosuje się leczenia kortykosteroidami.

Jeżeli tkanka martwicza się samoistnie nie złuszcza, albo złuszcza się opornie, po opanowaniu stanu zapalnego zaleca się kerakotomię – usunięcie martwaka. Po złuszczeniu na ranę stosuje się m. in. przeszczepy spojówkowe lub zszycie powiek. Aby uniknąć nadkażeń podaje się antybiotyki oraz substancje nawilżające i odżywiające oko.

Powrót oka do zdrowia trwa bardzo długo. Czasami zdarzają się nawroty.

Literatura:

Maggs David J., Miller Paul E., Ofri Ron, Okulistyka weterynaryjna Slattera, Elsevier Urban & Partner, rozdział 10.

Stefaniak W., Okulistyka weterynaryjna, PWRiL, Warszawa, s.18,113-136.

Karpiński J., Komar E., Kostyra J., Lipińska M., Okulistyka weterynaryjna, WAR, Lublin 1984, s.63-78.

Kiełbowicz Z., Badania nad możliwościami transplantacji nabłonka tylnego rogówki kotów, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu nr 563, Wrocław 2008.