Strona główna

Schorzenia rogówki - zwyrodnienia 7/8

Schorzenia rogówki -...

Starcze zwyrodnienie rogówki

Przyczyny i przebieg

Występuje u kotów w podeszłym wieku. Polega na tworzeniu się w miąższu rogówki zmętnień o różnych rozmiarach – od maleńkich do sporych, wielkości ziarna grochu. Zmętnienie postępuje od środka do części obwodowych rogówki.

Leczenie i rokowanie

Przebieg można nieco złagodzić stosując odpowiednią suplementacją (wit. A i B-kompleks).

Z powodu zmętnień kot ma pogorszone widzenie. Zwyrodnienie rogówki postępuje u kotów tak wolno, że jeśli następuje starcza utrata wzroku, to jest ona raczej spowodowana zaćmą, a nie zwyrodnieniem rogówki.

Wysychanie rogówki                   

Przyczyny

Mogą być różne przyczyny wysychania rogówki. Od niedoborów witamin spowodowanych źle zbilansowaną karmą albo upośledzonym przyswajaniem składników pokarmowych, poprzez mechaniczne przeszkody, np. niedomykalność szpar powiekowych, niewłaściwe funkcjonowanie gruczołu łzowego, po urazy – np. oparzenia. Czasami do wysychania rogówki dochodzi podczas długotrwałej narkozy kota.

Objawy

Rogówka traci gładkość, połysk i przejrzystość. Początkowo jest szara, potem pokrywa się bielmem. Kot traci w niej czucie. Często wysycha też spojówka. Mogą pojawić się nadżerki, owrzodzenia i rozpad rogówki skutkujący utratą wzroku.

Leczenie

Należy usunąć pierwotną przyczynę. Jeżeli jest to niemożliwe, można spróbować opóźnić rozpad rogówki podając kotu odpowiednie suplementy diety oraz nawilżając regularnie oko.

Rozmiękanie (topnienie) rogówki

Jest efektem rozpadu kolagenu. Proces ten następuje z powodu uwolnienia komórek z nacieku leukocytarnego oraz braku odżywienia i nawilżenia rogówki. Jest to finalny rozpad tkanki. Martwe fragmenty rogówki są świetną pożywką dla baterii i łatwo dochodzi do nadkażeń, które zajmują całe oko. W wyniku topnienia rogówki pojawia się rozległe głębokie owrzodzenie rogówki. Aby oszczędzić kotu cierpienia ostatecznie amputuje się oko.

Lipidowe zwyrodnienie rogówki

Może być nabyte w wyniku zapalenia rogówki, błony naczyniowej lub twardówki. Może powstać po urazie oka przebiegającym z owrzodzeniem. Zazwyczaj występuje w jednym oku.

Oko jest obrzmiałe, w rogówce może się pojawić waskularyzacja i zwłóknienie oraz melanoza.

Zmiany kształtu rogówki

Nie do końca wiadomo z jakiego powodu powstają te zniekształcenia rogówki. Wyróżnić można stożek i uwypuklenie rogówki.

stożek – rogówka zachowuje przezroczystość (czasami zmętnienie występuje na samym czubku stożka), powoduje zaburzenia widzenia z powodu wadliwego załamywania światła.

uwypuklenie – możliwe, że na powstanie tej płaskiej wyniosłości położonej w różnych częściach rogówki ma wpływ podwyższone ciśnienie śródgałkowe, wada powoduje zaburzenia widzenia.

Zmiany przezroczystości rogówki

W zależności od stopnia zaawansowania wyróżniamy 3 rodzaje zmętnień rogówki. Z reguły są to zmiany stałe, ale pod wpływem leczenia mogą się nieco zmniejszać. Mogą powstawać w wyniku mechanicznych uszkodzeń rogówki (podwinięcie rzęs, powieki, nierówności spojówki, rana w wyniku gwałtownego urazu) albo zakażeń bateryjnych (stan zapalny, wrzód, a potem blizna).

bielmo - zmętnienie obejmujące całą rogówkę lub jej znaczną część, może powstawać nie tylko w wyniku zmętnienia tkanek rogówki, ale np. poprzez zrost tęczówki z rogówką czy występowanie na rogówce naczyń krwionośnych. W wyniku zakażenia bakteryjnego powstaje bielmo równomiernie blokujące dostęp światła do soczewki, po urazie czy wrzodzie najintensywniejsze zmętnienia są w miejscu blizn.

Poza bielmem rogówka jest błyszcząca i gładka, nie ma żadnego patologicznego wypływu z oka, nie występuje stan zapalny ani rogówki ani innych części oka.

Leczenie starych zmian jest oporne, bielm starszych niż 6 miesięcy raczej nie można zlikwidować. Najlepiej leczy się świeże zmiany. Stosuje się drażnienie rogówki, by pobudzić procesy regeneracyjne oraz środki ułatwiające wchłanianie nacieków. Pomocne mogą być również ciepłe kompresy.

obłoczek – szare lub szarobiałe zmętnienie o nierównych zarysach obejmujące część rogówki powstałe zazwyczaj w wyniku mechanicznego drażnienia rogówki.

plamka – zmętnienie o wyraźnych konturach oraz intensywnie szarej lub szarobiałej barwie powstałe w wyniku zakażenia bateryjnego lub urazu obejmujące część rogówki.

Dziedziczne choroby rogówki

Skórzak

Występuje u kotów burmańskich i birmańskich. Polega na wzroście na rogówce innej tkanki, czasami z mieszkami włosowymi, które drażnią rogówkę i spojówkę. Dochodzi do przekrwienia spojówki, zmętnienia rogówki i wycieku z oka. Skórzaka można próbować wyciąć.

Dystrofia lipidowa rogówki

U kotów występuje bardzo rzadko. Jest prawdopodobnie dziedziczna, ale nie musi być wrodzona. Choroba polega na odkładaniu się lipidów lub minerałów, złogi mogą mieć różne kształty i mogą występować tak w obojgu, jak i w jednym oku. Sama dystrofia może być postępująca lub statyczna. Chorobie nie towarzyszy stan zapalny ani ból, chory kot nie ma podwyższonego poziomu trójglicerydów i cholesterolu we krwi.

Leczenie operacyjne

Stosuje się nakłucie rogówki (pod osłoną antybiotyków), nakrycie rany lub ubytku w rogówce fragmentem spojówki albo trzecią powieką.

Literatura:

Maggs David J., Miller Paul E., Ofri Ron, Okulistyka weterynaryjna Slattera, Elsevier Urban & Partner, rozdział  9 i10.

Stefaniak W., Okulistyka weterynaryjna, PWRiL, Warszawa, s.18,113-136.

Karpiński J., Komar E., Kostyra J., Lipińska M., Okulistyka weterynaryjna, WAR, Lublin 1984, s.63-78.

Kiełbowicz Z., Badania nad możliwościami transplantacji nabłonka tylnego rogówki kotów, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu nr 563, Wrocław 2008.