Strona główna

Kamica układu moczowego cz. 2

Leczenie

Leczenie kamicy możemy podzielić na metody inwazyjne (np. w przypadkach niedrożności), leczenie farmakologiczne, wprowadzenie odpowiednio sprofilowanej diety oraz działania wspomagające, czyli dbanie o odpowiednią wagę zwierzęcia i jego dobra kondycję. Konsekwencją nie leczonej kamicy mogą więc być ciężkie schorzenia, np. odmiedniczkowe zapalenie nerek, wodonercze, bezmocz, przewlekłe przerostowe zapalenie pęcherza, a nawet urosepsę, czyli zatrucie organizmu z powodu dysfunkcji układu moczowego.

udrożnienie mechaniczne

Jeśli doszło do zatrzymania wydalania moczu należy natychmiast przywrócić drożność układu moczowego. W zależności od przyczyny niedrożności i jej miejsca, a także rodzaju kamieni i ich wielkości stosuje się różne metody. W celu natychmiastowego opróżnienia pęcherza można upuścić mocz poprzez założenie cewnika. Można zastosować metodę mechaniczną - cewnikiem przepchnąć kamień do pęcherza moczowego i potem wydostać go po nacięciu pęcherza. Czasami konieczne jest nacięcie cewki moczowej (uretrotomia). Do tych zabiegów potrzebna jest premedykalizacja kota (uspokojenie albo uśpienie i podanie znieczulenia). Można zastosować ultradźwięki. Należy ostrożnie postępować z rozkruszaniem wielkich kamieni w pęcherzu moczowym, bowiem mogą utknąć w moczowodach albo cewce moczowej prowadząc do niedrożności. Piasek powinno się usuwać poprzez jego rozpuszczenie

farmakologia

Kamica układu moczowego często wiąże się z współistniejącymi infekcjami i zmianami zapalnymi. Dzieje się tak między innymi z powody urazów, jakie kamienie powodują – uszkodzenia są świetnym miejscem do wniknięcia bakterii. Dlatego podaje się leki przeciwbakteryjne – antybiotyki, leki przeciwzapalne, a także substancje regulujące odpowiednio do rodzaju kamicy pH moczu – zakwaszające go, alkalizujące lub utrzymujące na zwykłym dla kotów poziomie po rozpuszczeniu kamieni. Lekarz może też zalecić podawanie leków moczopędnych oraz rozkurczowych.

dieta

Część kamieni można usunąć wpływając odpowiednio dietą na gospodarkę kwasowo-zasadową. W przypadku istnienia kamieni należy mocz zakwasić lub alkalizować, po ich rozpuszczeniu należy stosować odpowiednio zbilansowaną karmę, która m.in. zapewniając odpowiednie pH moczu uchroni kota przed nawrotem choroby. Kamicę leczy się skutecznie i trwale kontrolując ilość substancji w pożywieniu kota, które powodują powstawanie kamieni. Taka profilaktyka jest zdecydowanie trudniejsza niż podawanie karmy rozpuszczającej kamienie - efekt będzie tutaj raczej krótkotrwały, a po chwilowej poprawie stanu zdrowia może nastąpić nawrót.

W zwykłych karmach nie wiadomo zazwyczaj jaka jest zawartość alkalizującego wapnia, magnezu, sodu, potasu oraz zakwaszających chlorków i związków siarki z fosforem
Nieprawidłowo prowadzenie leczenia przy pomocy diety może doprowadzić do naprzemiennego występowania kamieni różnego rodzaju - np. niszczenie karmą zakwaszającą kamieni, którym sprzyja środowisko zasadowe, a po ich rozpuszczeniu, gdy pojawią się kamienie „lubiące” środowisko kwaśne nadmierna alkalizacja, która ponownie prowadzi do powstania struwitów. U kotów z zaburzeniami metabolizmu odstawienie karmy leczniczej i przejście na zwykłą zazwyczaj oznacza nawrót choroby. Diety nie należy ograniczyć tylko do karmy suchej – jaki sens ma podawanie karmy zakwaszającej, skoro równolegle koty jedzą alkalizującą karmę mokrą albo domowe smakołyki o takim działaniu – np. warzywa albo odwrotnie – przy karmie alkalizującej zakwaszające organizm zboże, nabiał, jaja, mięso czy podroby.
Producenci dodają do suchych karm dla kotów z kamicą substancje wzmagające pragnienie co powoduje zwiększenie objętości wydalanego moczu (tak, aby ciężar właściwy zmniejszył się do minimum 1,035). Dobrze jest podawać odpowiednią mokrą, lekkostrawną (kot wydala wówczas mniej wody z kałem), niskokaloryczną karmę zawierającą duże ilości wody (aby się najeść kot je więcej i skuteczniej się nawadnia).
Aby poziom pH moczu utrzymać na stałym poziomie kot powinien karmę weterynaryjną otrzymywać kilkukrotnie w ciągu dnia w mniejszych dawkach.
Do karmy weterynaryjnej dodawane są także substancje pełniące w pęcherzu moczowym funkcję ochronną przed inwazją toksyn i bakterii oraz blokujące powstawanie kamieni
inhibitory krystalizacji
Jeżeli leczone zwierzę ma problemy z nadwagą, jest po sterylizacji i ma tendencje do tycia albo nie lubi aktywności fizycznej, można kupić karmy lecznicze o obniżonej kaloryczności.

Ze względu na różną budowę chemiczną, walka z poszczególnymi rodzajami jest odmienna.

SZCZAWIANY (SZCZAWIANY WAPNIA - OKSALATY)

Nie poddają się rozpuszczeniu przez zastosowanie odpowiedniej diety. Kot powinien sporo pić, co zmniejsza stężenie kryształów w moczu oraz ułatwia ich wydalanie z moczem, co zmniejsza ryzyko tworzenia się kamieni. Kot powinien dostawać wspomagające leki moczopędne. Jeśli kamienie jednak powstaną, muszą zostać usunięte chirurgicznie.
Aby zapobiegać nawrotom należy usunąć przyczyny endogenne (np. nadczynność przytarczyc). Dieta jest znaczącym elementem profilaktyki antyszczawianowej – powinna alkalizować mocz i stabilizować pH, zawierać zmniejszone ilości białka i szczawianów. Kot powinien do picia dostawać wodę o małej zawartości wapnia (np. przefiltrowaną przez specjalny filtr).

STRUWITY

Struwity sa bardzo podatne na leczenie dietą. Aby kamienie te się rozpuściły, należy
obniżyć pH moczu (zakwaszenie) do 6,5 pH. Odpowiednia dieta z podwyższoną zawartością sodu pozwala, poprzez pobudzenia pragnienia u zwierzęcia, zwiększyć objętość wydalanego moczu i zmniejszyć jego ciężar właściwy. Zmniejsza stężenie kryształów w moczu, ułatwia ich wydalanie z moczem, co zmniejsza ryzyko tworzenia się litych złogów z kryształów.

U kotów z problemem struwitowym należy zmniejszyć w dostarczanym pożywieniu ilość minerałów będących budulcem kryształów z których tworzą się złogi (fosfor, magnez, białko),  powinna się zmniejszyć ilość mocznika w moczu.
Udaje się to z reguły osiągnąć stosując żywienie antystruwitowa karmą weterynaryjną.
Jeśli kot żywiony jest domowo, powinien jeść mało białka, a pokarm powinien być wzbogacany substancjami zakwaszającymi mocz – witaminą C, metioniną i chlorkiem amonu. Może to mieć swoje skutki uboczne – silne zakwaszenie stosowanym chlorkiem amonowym może prowadzić do dolegliwości ze strony układu pokarmowego, braku apetytu, a nawet niedokrwistości, kwasicy metabolicznej, demineralizacji kości, niedoboru potasu, a także tworzeniu się szczawianów, dlatego u kotów na diecie antystruwitowej należy uważnie obserwować, czy w moczu nie pojawiają się kryształy oksalatów.


KAMIENIE AMONOWO- MOCZANOWE

W przypadku kamieni amonowo-moczanowych należy podawać karmę alkalizującą mocz.

KAMIENIE CYSTYNOWE

W przypadku cystynowych należy podawać karmę powodującą alkalizację moczu do pH 7,5
i zawierającą obniżone ilości białka, a także leki zawierające grupy tiulowe (jak np. MPG - tioproninę). Kamienie powstające w związku z wrodzoną cystynurią będą nawracały, dlatego należy zachować ścisłą profilaktykę, by nie dopuścić do powstawania nowych złogów.

Tak jak zawsze przy każdym schorzeniu dodatkowo należy dbać uważniej o kondycję zwierzęcia. Wskazane jest usunięcie ewentualnych źródeł stresu.

Kurację przeciwkamicowa może trwać do końca życia zwierzęcia. Ponieważ zasadniczy wpływ na ryzyko nawrotu ma dieta, opiekun i wszyscy domownicy powinni być konsekwentni i nie dokarmiać kota przysmakami, które należy zniszczą terapeutyczne działanie podawanej karmy weterynaryjnej. Należy pamiętać o wizytach kontrolnych z obowiązkowymi badaniami moczu, dbaniu o to, by kot dużo pił, a przypadku zauważenia jakichkolwiek problemów urologicznych, nie można czekać z wizytą u lekarza.

Zapobieganie kamicy układu moczowego i postępowanie w przypadkach nawrotów.

Należy pamiętać o kontrolnych wizytach u weterynarza i regularnych badaniach moczu i krwi. Jeśli kot należy do grupy ryzyka (otyłość, sterylizacja, cukrzyca, zaawansowany wiek) wizyty powinny być częstsze. Kot powinien mieć stały dostęp do świeżej wody. Jeżeli zwierzę niezbyt chętnie pije z miseczki, można spróbować specjalnej fontanny – na rynku jest ich spory wybór (niektóre koty lubią pić wodę z kranu), albo podawać więcej wartościowej mokrej karmy. Zwierzę należy karmić dobrej jakości, dobrze zbilansowaną karmą. Kot powinien mieć zapewniony stały dostęp do kuwety. Należy dbać, o to, by w kuwecie był czysty żwirek.
Zwierzęta otyłe i z nadwagą powinny mieć regularnie kontrolowaną masę ciała i pozostawać na diecie. Powinno się zapewnić im ruch i prowokować je do aktywności fizycznej (zabawki, zabawa z kotem).
W przypadku zauważenia jakichkolwiek objawów sugerujących, że u kota pojawił się nawrót choroby, należy jak najszybciej udać się ze zwierzęciem do lekarza. Nie należy na własną rękę wprowadzać zmian w żywieniu kota. Nawet jeśli wydaje się, że dolegliwości ustąpiły, nie wolno przerywać leczenia bez konsultacji z lekarzem i przeprowadzenia badań kontrolnych.