Strona główna

Plazmocytarne zapalenie jamy ustnej

Plazmocytarne zapalenie jamy...

Schorzenie

Z tego powodu leczenie jest dosyć skomplikowane - trudno przewidzieć, na który sposób terapii kot zareaguje pozytywnie, często czynniki wywołujące stan zapalny nakładają się na siebie. Choroba lubi nawracać z różną częstotliwością i pod wpływem rozmaitych przyczyn, często wydawałoby się bez powodu. Całkowitego wyleczenia nie gwarantuje nawet całkowita ekstrakcja zębów. Limfatyczno plazmocytarne zapalenie jamy ustnej najczęściej dotyka koty, które ukończyły trzeci rok życia.

Przyczyny i przebieg

Podejrzewa się, że choroba ta jest powodowana zbyt silną reakcją immunologiczną miejscowego układu odpornościowego na znajdujące się w pyszczku zwierzęcia bakterie (np. paciorkowce, mikoplazmy, bordetelle) i ich beztlenowe metabolity.Stan zapalny spowodowany jest przez wtórne nadkażenie bakteryjne - bakterie mają doskonałą pożywkę z odkładającej się płytki nazębnej oraz resztek pożywienia znajdujących się w kieszonkach dziąsłowych powstałych na skutek tworzenia się kamienia nazębnego. Nie usuwany kamień niszczy szkliwo i korzenie zębów. Stosowana antybiotykoterapia osłabia organizm i może doprowadzić do zakażenia grzybiczego, które także jest brane pod uwagę jako kolejna z możliwych przyczyn plazmocytarnego zapalenia jamy ustnej. Przewlekłe stany zapalne mogą się pojawić także przy chorobach, w których układ immunologiczny jest mocno pobudzany i reaguje atakując własne tkanki, albo odwrotnie, traci zdolności obronne: obok chorób autoagresywnych można tu wymienić zarażenie kaliciwirusami oraz kocią białaczkę (FeLV), zakaźne zapalenie otrzewnej (FIP), zespół niedoboru immunologicznego (FIV). Choroba może zaatakować koty chore na przewlekłe choroby, w których następuje osłabienie całego organizmu i szwankuje praca różnych narządów - na przykład niewydolność nerek czy wątroby czy cukrzyca. Są rasy predestynowane do tej choroby - często cierpią z jej powodu m.in. koty perskie, syjamskie i burmskie.

Objawy

Można zauważyć, że kot traci apetyt, ma problemy z jedzeniem, nie daje rady gryźć, wypluwa pokarm, a z jego jamy ustnej bardzo nieprzyjemnie pachnie (halitosis) - zapach jest na tyle intensywny, że wyczuwalny ze znacznej odległości. Zwierzę bardzo niechętnie pozwala zajrzeć sobie do pyszczka - na zębach widać kamień, na dziąsłach stan zapalny od zaczerwienienia aż po nadżerki, zmiany rozrostowe i silny obrzęk, zaatakowane mogą być nie tylko łuki przygardłowe i podniebienie miękkie, ale i błona śluzowa u nasady języka, gardło, wargi i policzki, w wyjątkowych przypadkach także podniebienie twarde. Zajęte przez chorobę są także okolice zębów trzonowych i przedtrzonowych. Kot może się mocno się ślinić - ślina może zawierać domieszkę ropy i krwi, ponieważ chore dziąsła łatwo krwawią. Próby jedzenia kończą się porażką z powodu zbyt dotkliwego bólu, zwierzę zaczyna chudnąć, jego sierść robi się matowa i zaniedbana, pazury mogą się rozwarstwiać. Można zaobserwować dziwne zmiany w zachowaniu, do tej pory przyjacielski kot staje się depresyjny albo agresywny. Może w sposób mało przewidywalny i gwałtowny reagować na próbę dotyku, poza tym cechuje go apatia i brak zainteresowania zabawą, szuka miejsca odosobnienia.

Podobne objawy - zaczerwienienie dziąseł - pojawiają się niekiedy u młodych kotów podczas wymiany zębów z mlecznych na stałe. Z reguły problem szybko przechodzi samoistnie, czasami tylko trzeba włączyć leczenie.

Rozpoznanie i leczenie

Chorobę leczy się z reguły objawowo. Aby rozpocząć leczenie, należy najpierw wyeliminować możliwość wystąpienia pierwotnej choroby, mogącej wywołać plazmocytarne zapalenie jamy ustnej albo dającej podobne objawy (na przykład niektóre choroby nerek) lecz wymagające innego leczenia. Kuracja pyszczka bez usunięcia pierwotnej przyczyny mija się z celem. W zależności od wyników badań rozpoczyna się odpowiednia terapia. Potem można się zająć zapaleniem jamy ustnej - jeżeli biopsja wykluczy zmiany nowotworowe i wykaże nacieki limfacytarno-plazmocytarne należy się nastawić na raczej długie (wielotygodniowe) i mozolne leczenie wymagające dużej konsekwencji i cierpliwości ze strony opiekuna. Weterynarz może zdecydować o wykonaniu zdjęcia rtg, aby ocenić zmiany w przyzębiu. W pierwszej kolejności usuwa się kamień nazębny, podaje leki przeciwbólowe i antybiotyki. Miejscowo na dziąsła nakłada się leki przeciwzapalne oraz preparaty dezynfekujące. Niezwykle istotna jest codzienna higiena jamy ustnej. Jeśli zastosowane leki nie poskutkują, można spróbować terapii hormonalnej. Jeżeli ona także nie przyniesie efektów może być konieczne podanie działających bardzo silnie przeciwzapalnie sterydów, a nawet w ostateczności leków osłabiających działanie układu autoimmunologicznego, co jest dużym obciążeniem dla organizmu. Typowe dla tej choroby są początkowe sukcesy w jej zwalczaniu, kończące się jednak ostrymi nawrotami. Stosowane leki mogą mieć fatalny wpływ na wątrobę i nerki, tym bardziej jeśli schorzenie dotyka kota w podeszłym wieku. Należy rozważyć ekstrakcję zębów. Wbrew pozorom kot szybko się przyzwyczaja do nowej sytuacji, po wygojeniu ran jest nawet w stanie jeść suchą karmę. Czasami jednak nawet to radykalne rozwiązanie nie zapobiega nawrotom choroby. Jeśli stan zapalny jest efektem autoagresji może pomóc podawanie kotu hipoalergicznej karmy dla alergików.

Powodzenie leczenia zależy w znacznym stopniu od odpowiedzialności i determinacji opiekuna. Trzeba skrupulatnie przestrzegać podawania leków, czyścić kotu zęby, dbać, by z diety zniknęły alergeny pokarmowe a także nie zapominać o terminach kontrolnych wizytach w gabinecie weterynaryjnym.

Zapobieganie

Należy regularnie dbać o higienę jamy ustnej kota. W zależności od intensywności odkładania się płytki nazębnej niekiedy wystarczy wspomagać kota wyborem odpowiedniej karmy, w innych przypadkach konieczne jest czyszczenie zębów specjalnymi preparatami i szczoteczkami przeznaczonymi dla zwierząt, co jest o tyle trudne, że większość kotów niezbyt ochoczo poddaje się podobnym zabiegom pielęgnacyjnym. Czasami zwierzę ma tak duże skłonności do intensywnego odkładania się płytki i w konsekwencji kamienia nazębnego, że trzeba korzystać z usług stomatologa, który mechanicznie albo ultradźwiękami usunie przyczynę potencjalnych problemów - zabieg powinno się powtarzać nawet kilka razy w roku. Nie należy zwlekać z usuwaniem chorych zębów. Podstawa profilaktyki jest dbałość o prawidłowe, pełnowartościowe żywienie kota i wspomagane jego odporność odpowiednimi suplementami. Wizyty u weterynarza powinny stać się częścią profilaktyki zdrowotnej - podstawowe badania krwi i moczu pozwolą wcześnie wychwycić chorobowe zmiany. Jeśli choruje kotka hodowlana, należy poważnie przemyśleć plany jej rozmnażania, ponieważ może przekazać predyspozycje do choroby następnym pokoleniom.