Strona główna

Wirus nabytego niedoboru immunologicznego kotów FIV

Wirus nabytego niedoboru...

 WIRUS NABYTEGO NIEDOBORU IMMUNOLOGICZNEGO KOTÓW FIV

Schorzenie:

Sprawia, że zwierzę cierpiące na immunosupresję (niedobór odporności) jest bezradne wobec wtórnych infekcji. Choroba jest nieuleczalna i przewlekła, czasami przez długi czas przebiega bezobjawowo, u części kotów pojawią się objawy kliniczne i w efekcie zgon

Wirus wyjątkowo groźny dla kotów i kotowatych, bardzo blisko spokrewniony z HIV, nie przenosi się na ludzi. Istnieje kilka podtypów wirusa występujących w różnych rejonach świata (w Europie występuje podtyp A i B). Ilość zarażonych wirusem FIV kotów kształtuje się pomiędzy 2 a 30 procent, obecnie zakażonych tym wirusem jest 11% kotów na świecie. Blisko 40% chorych kotów może mieć FIV, wśród zdrowych osobników nosicielami FIV jest 12 % zwierząt. Wirus łatwo usunąć detergentami - nawet zwykłym mydłem, jest wrażliwy na warunki zewnętrze i poza organizmem nosiciela przeżywa kilka minut, nie przenosi się na ubraniu czy butach.

Sposób zarażenia:

FIV po raz pierwszy wyizolowano w 1986 roku. Podtypy FIV z różnych rejonów świata znacznie się od siebie różnią. Ponieważ głównym źródłem zakażenia jest ślina, najczęściej chorują wychodzące albo wolnożyjące kocury (dwa, trzy razy częściej niż kotki), ponieważ podczas bójek się gryzą i w ten sposób przekazują wirusa oraz komórki zakażone wirusem. Większość naturalnych zakażeń ma źródło właśnie w pokąsaniu. Tzw. zakażenia wertykalne (pionowe) wśród kotów domowych są dosyć rzadkie. Jeżeli matka podczas ciąży przechodzi ostrą fazę zakażenia, aż 70% kociąt zaraża się FIV (przez łożysko, mleko), jeśli jest w przewlekłej fazie choroby, jest szansa, że kocięta się nie zainfekują. Udowodniono eksperymentalnie, że koty mogą się zarazić wirusem także przez śluzówkę nosa, jamę ustną, odbyt i pochwę, a zatem także podczas kopulacji. Bardziej prawdopodobne jest jednak w tym przypadku nie zarażenie drogą weneryczną, ale gdy spółkujący kocur ugryzie kotkę. Jest znikome niebezpieczeństwo, że kot zarazi się korzystając z miski czy kuwety zakażonego kota, ale jeśli będzie to częsty kontakt, do zainfekowania może jednak dojść (dlatego koty domowe nie powinny jeść z tych samych misek co koty wolnożyjące „gościnnie” dokarmiane w ogrodzie czy na tarasie).

Przebieg i objawy:

W pierwszych kilku dni po zakażeniu wirus się namnaża, może być wykryty w osoczu w ciągu dwóch tygodni, najwyższy poziom infekcji osiągając w czasie ośmiu do dwunastu tygodni (wiremia). W tym czasie mogą się pojawić łagodne symptomy – obniżony nastrój, niechęć do jedzenia i gorączka. Objawy te szybko ustępują, z wyjątkiem powiększonych węzłów chłonnych, które mogą

 się w tym stanie utrzymywać nawet kilka miesięcy po infekcji.

Wirus z krwi rozprzestrzenia się do różnych układów organizmu  - oddechowego, nerwowego, pokarmowego i pozostaje w uśpieniu. Koty zakażone FIV nie są w stanie zwalczyć infekcji mimo zdolności tworzenia przeciwciał i gwałtownej komórkowej odpowiedzi immunologicznej

Zakażenie FIV cechuje długi okres latencji (faza bezobjawowa). Zainfekowane zwierzęta przeważnie nie wykazują żadnych objawów zainfekowania przez wiele lat, u niektórych choroba nigdy się nie rozwinie. W tym czasie koty są jednak siewcami wirusa.

Większość objawów klinicznych nie jest spowodowana bezpośrednio przez FIV, ale wynika z obniżenia odporności i powstałych infekcji wtórnych. Często choroba wychodzi na jaw u zwierząt starszych.

Po okresie latencji ponownie można zaobserwować powiększone węzły chłonne i złe samopoczucie zwierzęcia. Pojawia się immunosupresja. Koty zarażone FIV chorują często na przewlekłe zapalenie dziąseł i jamy ustnej (50% kotów z FIV), przewlekły nieżyt nosa, spadek wagi, niewydolność nerek związaną z autoimmunologicznym kłębuszkowym zapaleniem nerek, choroby oczu, częste biegunki, zapalenia płuc, choroby układu nerwowego (zaburzenia zachowania, drgawki, zaburzenia psychosomatyczne), nowotwory . Mocno zniszczony przez FIV organizm nie jest w stanie bronić się z czasem nawet przed z reguły niegroźnymi drobnoustrojami.

Rozpoznanie

Najlepszą i najszybszą metodą rozpoznania choroby jest przeprowadzenie testu serologicznego, który wykazuje obecność przeciwciał dla wirusa FIV. Dodatkowo pomaga wywiad (istotne informacje wskazujące, czy kot jest w grupie ryzyka – czy wychodził z domu, brał udział w kocich bójkach, wracał poraniony, etc.) oraz badanie oceniające stan kota i ewentualne symptomy kliniczne.

Jeśli wynik jest ujemny, kot jest wolny od FIV. Jeśli dodatni, kot jest nosicielem wirusa i może infekować inne osobniki. W przypadku wątpliwego wyniku test powtarza się po dwóch, trzech miesiącach.

Jeżeli matka kociąt jest FIV dodatnia, kocięta także mogą być serododatnie ze względu na przeciwciała matki. Aby sprawdzić, czy są naprawdę zainfekowane, należy je zbadać ponownie w szóstym miesiącu życia.

Leczenie

Na FIV nie ma lekarstwa, jest to choroba nieuleczalna. Jeśli kot nie ma objawów, należy skupić się na zapewnieniu mu jak najlepszych warunków życia - wartościowej karmy, spokoju, właściwej pielęgnacji. Koty co 3 miesiące powinny być odrobaczane, co 6 miesięcy poddawany badaniom weterynaryjnym (krew, mocz, masa ciała). Wtórne choroby powinny być jak najszybciej rozpoznawane i leczone. Czasami konieczne jest podanie immunopresyjnie działających glikokortykosteroidów, aby zlikwidować ciężkie do znoszenia stany zapalne. Jeśli kot z FIV musi zostać poddany operacji, należy zadbać o odpowiednią obstawę antybiotykową. W przypadku zdrowych nosicieli FIV (serododatnich) można rozważyć szczepienie przeciwko najgroźniejszym zarazkom.

Zapobieganie

W chwili obecnej nie ma w Polsce skutecznej szczepionki przeciw FIV. Profilaktyka zakażeń w przypadku tego wirusa polega przede wszystkim na izolacji osobników chorych od zdrowych. Jest to jeszcze jeden argument za nie wypuszczaniem na zewnątrz kotów domowych, aby nie miały sposobności do kontaktu i ewentualnych walk z kotami zarażonymi. W schroniskach należy koty izolować w celu zapobiegania wtórnym zakażeniom

(w ostateczności koty zakażone wirusem FIV należy trzymać razem). Sterylizacja kotów ma wpływ na zmniejszenie się agresji, a tym samym na mniejszą liczby pokąsań i ewentualnych zakażeń. Przed wprowadzeniem jakiekolwiek kota do domu należy sprawdzić, czy ma zrobione testy w kierunku FIV, jeżeli nie, należy je pilnie wykonać. Jeżeli matka jest serododatnia, należy odizolować ją od kociąt. FIV jest bardzo łatwo inaktywować zwykłymi detergentami i wysoką temperaturą. Należy pamiętać o częstym myciu i wyparzaniu misek oraz kuwet. Jeśli koty nie są w stosunku do siebie agresywne i się nie kąsają, a środki higieny są zachowane, przebywanie zarażonego kota w jednym mieszkaniu ze zdrowym nie musi zakończyć się przekazaniem wirusa. Sam wynik FIV dodatni nie oznacza wyroku – kot może żyć tyle samo a nawet dłużej niż kot zdrowy. „Profilaktyczna” eutanazja jest więc pozbawiona sensu. Należy korzystać z usług gabinetów weterynaryjnych, co do których nie ma wątpliwości, że przestrzegają standardów bezpieczeństwa i nie ma możliwości jatrogennego przeniesienia wirusa np. przez narzędzia chirurgiczne, które używane były do leczenia kotów chorych na FIV.

.