Strona główna

Internet na cenzurowanym?

Informacje dotyczące planowanego podpisania porozumienia ACTA pojawiały się w każdym polskim medium w ciągu ostatnich kilku dni. Ataki na strony rządowe obserwowała cała Polska, a o komentarz całej sprawy pokusiło się grono ekspertów z dziedzin prawa (w tym własności intelektualnej), dziennikarzy i polityków. Czym zatem jest kontrowersyjne ACTA?

ACTA (ang. Anti-Counterfeiting Trade Agreement: umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi) to wielostronne porozumienie mające na celu ograniczenie obrotu podróbkami w sieci, przemyśle, handlu i usługach – dokument nie jest zatem zwrócony jedynie przeciwko nadużyciom w Internecie, ale wszelkim przejawom łamania praw własności intelektualnej w szeroko rozumianych sektorach gospodarki. Pomysł regulowania dystrybucji fałszywek pojawił się już w 2006r., otwarte negocjacje otwarto dwa lata później. 1 października 2011r. doszło do podpisania umowy m.in. przez Kanadę, USA, Australię, Japonię, Singapur – Meksyk, Szwajcaria oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej nie dokonały oficjalnej notyfikacji, ale wyraziły swoje zdecydowanie poparcie do tej inicjatywy.

26 stycznia 2012 roku swoje podpisy mają złożyć przedstawiciele państw Unii Europejskiej. W związku z wypłynięciem informacji o planowanej dacie finalizacji negocjacji w sprawie ACTA, sieć zalała fala protestów – oficjalnych ze strony dziennikarzy, polityków i prawników oraz nieoficjalnych - tworzonych na profilach serwisów społecznościowych przez zaniepokojonych internautów. Użytkownicy internetu zarzucają umowie możliwość zaostrzenia walki patentowej, ograniczenie wolności słowa (a jak powszechnie wiadomo jest to prawo o charakterze konstytucyjnym) i prasy oraz sposobność do powstania wielu nadużyć tak ze strony państwa, jak i podmiotów prywatnych.

Odnośnie interesującej nas (jako serwis internetowy) kwestii wszelkie negatywne konsekwencje jakie mogą spotkać osobę naruszająca przepisy powyższej umowy mogą mieć charakter cywilny, bądź karny.

W ramach procedury cywilnej organy władzy sądowniczej są uprawnione do:

• wydania nakazu powstrzymania się od naruszenia (w stosunku do osoby naruszającej)
• w przypadku uzasadnionych i potwierdzonych przesłanek wymaganego stanu wiedzy naruszającego dopuszczenie do nakazu wypłaty odszkodowania osobie, której dobra zostały naruszone
• nakazu wypłaty zysków, jakie naruszający uzyskał w drodze naruszenia praw
• zastosowania środków zaradczych

Procedura karna – w świetle ACTA – przewidziana jest w przypadku „umyślnego podrabiania znaku towarowego lub piractwa praw autorskich lub pokrewnych na skalę handlową”. Każda ze stron umowy (państwa podpisujące porozumienie) indywidualnie ustalają procedurę karną i wymiar zastosowanego środka. Co ciekawe, kary w założeniu mają mieć charakter „wystarczający do odstraszenia”, co niewątpliwie wskazuje na prewencyjny (a nie czysto represyjny) wymiar karania na mocy ACTA. W ramach karnoprawnej regulacji wyróżniono również konfiskatę, przepadek i zniszczenie mienia powiązanego z zaistniałym naruszeniem. Postępowanie karne może być wszczynane z URZĘDU (czyli niepotrzebny jest w tym wypadku żaden wniosek np. strony poszkodowanej).

Dla świata internetu niewątpliwie istotny jest następujący paragraf artykułu 27 ACTA:

4. Strona może, zgodnie ze swoimi przepisami ustawodawczymi i wykonawczymi, przewidzieć możliwość wydania przez swoje właściwe organy dostawcy usług internetowych nakazu niezwłocznego ujawnienia posiadaczowi praw informacji wystarczających do zidentyfikowania abonenta, co do którego istnieje podejrzenie, że jego konto zostało użyte do naruszenia, jeśli ten posiadacz praw zgłosił w sposób wystarczający pod względem prawnym żądanie dotyczące naruszenia praw związanych ze znakami towarowymi, praw autorskich lub praw pokrewnych i informacje te mają służyć do celów ochrony lub dochodzenia i egzekwowania tych praw. Procedury są stosowane w sposób, który pozwala uniknąć tworzenia barier dla zgodnej z prawem działalności, w tym handlu elektronicznego, oraz, zgodnie z prawem Strony, przy zachowaniu podstawowych zasad, takich jak wolność słowa, prawo do sprawiedliwego procesu i prywatności.

Jak jednak wiadomo literalne brzmienie przepisu to jedno, a praktyka jego stosowania to drugie. W przypadku dojścia porozumienia do skutku istotnym aspektem będzie niewątpliwie podejście aktualnej ekipy rządzącej do procedur egzekwowania i penalizacji naruszeń. Nieocenionymi wskazówkami co do praktyki będą orzeczenia sądów powszechnych, Sądu Najwyższego oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Na praktykę nie czekali jednak zaniepokojeni użytkownicy sieci. TANGO DOWN! – tym hasłem tajemniczy Anonimous (ang. Anonim) informował śledzących jego poczynania internautów o kolejnych atakach na witryny internetowe. Akcja anonima zzelektryzowała kraj i stała się przyczynkiem do rozważań o sensowności i zasadności planowanego porozumienia.

Kontynuację zbiorowego protestu przeciwko ACTA stanowić będą liczne manifestacje w większych miastach Polski, zaplanowane na dzień przed notyfikacją ACTA przez polski rząd.