Strona główna

Kategorie ras kotów

Wcześniej nie znano tej koncepcji, a kot był po prostu kotem. Dziś także zwykłe dachowce stanowią przeważającą większość wśród przedstawicieli tego gatunku, bo aż 97 procent. Spośród 3 procent, jakimi są koty rasowe, jeszcze mniej jest prezentowane podczas wystaw.

Obecnie różne organizacje felinologiczne na świecie wykazują w swoich rejestrach około 100 ras. Każda rasa posiada swój dokładny opis zwany standardem rasy, który używany jest przez sędziów do oceny kota na wystawie. Standardy ras zawierają opis cech zewnętrznych danej rasy i uwzględniają najdrobniejsze szczegóły, takie jak sierść, korpus, głowa, kondycja, a w przypadku niektórych ras także kolor sierści czy oczu, rodzaj ogona i uszu. Standard opisuje idealnego przedstawiciela rasy.

Kot uważany jest za kota danej rasy, jeżeli spełnia wszystkie cechy tej rasy. Zaświadcza o tym rodowód poprzez wykazanie przynajmniej czterech rasowych pokoleń przodków. Za zgodność ze standardem podczas wystawy kot może otrzymać łącznie 100 punktów, przy czym u różnych ras poszczególnym elementom przyznawana jest różna ilość punktów.

Rasy kotów są najbardziej znanym ze sposobów klasyfikacji kotów domowych. Koty mogą być jednak także klasyfikowane przez właściwości inne niż rasa, takie jak: kategoria, odmiana i grupa barwna.

Różne organizacje – różne klasyfikacje

Kocie rasy można pogrupować w różne kategorie. Różne organizacje felinologiczne stosują swoje klasyfikacje ras i stosują przy tym  odmienne kryteria.

W Polsce najczęściej dzieli się rasy na kategorie według kryteriów FIFe, największą na świecie federację felinologiczną, a na wystawach koty są oceniane według jej standardów ras. W celu łatwej identyfikacji kotów rasowych FIFe stworzyła tzw. kod EMS (od angielskiego Easy Mind System). Kod EMS za pomocą liter i cyfr opisuje cechy zewnętrzne kota: jego rasę, kolor futra, występowanie na futrze białych łat, pręgowanie, kolor oczu, rodzaj ogona i uszu.

Na świecie znane są też inne klasyfikacje, jak choćby podział ras stosowany przez organizację felinologiczną TICA (The International Cat Association). Kategorie ras kotów według TICA przedstawiają się inaczej niż w FIFe, gdyż, co prawda, na wystawach koty oceniane są pod względem wyglądu, ale rejestruje się je według cech genetycznych.

Kategorie ras według FIFe

Każda rasa zakodowana jest tutaj za pomocą trzyliterowego kodu (np. Maine Coon to MCO, kot norweski leśny to NFO). Kody są przyznane także rasom nie uznawanym przez FIFe lub będącym w trakcie rejestracji.

FIFe systematyzuje rasy kotów w 4 kategorie:

1. Kategoria I– koty perskie i egzotyczne (np. perski PER i egzotyczny EXO);
2. Kategoria II– koty półdługowłose (np. Maine Coon MCO, Ragdoll RAG, amerykańcki Curl długowłosy ACL, syberyjski SIB, turecka angora TUA);
3. Kategoria III– koty krótkowłose i somalijskie (np. abisyński ABY, brytyjski BRI, kartuski CHA, devon rex DRX, rosyjski niebieski RUS i europejski EUR, ocikat OCI)
4. Kategoria IV– koty syjamskie i orientalne (np. balijski BAL, syjamski SIA, orientalny długowłosy OLH).

W trakcie rejestracji znajdują się obecnie rasy kotów: sfinks doński DSP i Peterbald PEB. Przy rasach nie uznanych przez FIFe do trójliterowego kodu rasy dodaje się oznaczenie „non”, na przykład: ABL amerykański Bobtail długowłosy ABL-non, Munchkin MCK-non,tonkijski długowłosy TOL-non. Koty ras nieznanych oznaczane są natomiast specjalnymi kodami XLH (nieznana rasa długowłosa) i

XSH (nieznana rasa krótkowłosa). Zwykły kot domowy oznaczony jest skrótem HK.

Kategorie ras według TICA

W swoim podziale ras TICA stosuje inne kryteria niż FIFe, nie biorąc pod uwagę wyglądu zewnętrznego, uwzględniając za to cechy genetyczne danej rasy.

TICA dzieli rasy na 4 kategorie według ich cech genetycznych:

1. Kategoria I– rasy kotów wyhodowanych (np. Maine Coon, rosyjski niebieski);
2. Kategoria II– rasy naturalne (np. Korat, Manx);
3. Kategoria III– rasy zmutowane (np. Sfinks);
4. Kategoria IV– hybrydy (np. Ocicat).

Obecnie TICA uznaje 55 ras kotów, ale liczba ta może się szybko zmienić, gdyż nieustannie są opracowywane kryteria i standardy dla nowych ras. Podczas wystaw koty dodatkowo dzieli się według klas, stanowiących grupy ras o takich samych uprawnieniach wystawowych (np. prawo do tytułów mistrzowskich) i stopnia zaawansowania rejestracji danej rasy. Wyróżnia się 4 klasy:

1. Championship Breeds– znane i uznane rasy mające prawo do pokazywania na wystawach TICA i otrzymywania odpowiednich tytułów i nagród (np. abisyńskie, Devon Rex, japoński Bobtail, brytyjski krótkowłosy, norweski leśny, Maine Coon, Ocikat, syjamski);
2. Non-championship Breeds– klasa ta obejmuje koty domowe; należące do tej grupy koty mogą zdobywać punkty potrzebne do otrzymania nagród i tytułów podobnie jak rasy z klasy Championship Breeds;
3. Advanced New Breeds– drugi poziom zaawansowania w rozwoju statusu rasy; rasy te mogą być pokazywane na wystawach TICA, ale nie zdobywają jeszcze nagród i tytułów. Rasy z tej grupy po spełnieniu określonych warunków mogą awansować do klasy II czyli Non-championship Breeds. Przykładowe rasy z tej grupy: Chausie, Savannah;
4. Preliminary New Breeds– rasy z tej grupy mogą być pokazywane na wystawach TICA i mogą awansować do grupy Advanced New Breeds po spełnieniu warunków określonych przez TICA. Do tej grupy należą między innymi: kurylski Bobtail, kurylski Bobtail długowłosy, Serengeti.

Na przykład...

Spróbujmy porównać kilka kocich ras i sprawdzić, do jakich kategorii zaliczyłyby je FIFe i TICA.

Maine Coon wg FIFe należy do kategorii I (koty półdługowłose), TICA zalicza go do kategorii ras wyhodowanych i mogących startować w klasie mistrzowskiej (Championship Breeds). Ocikat jest wg FIFe zaklasyfikowany jako rasa z kategorii III (krótkowłose), natomiast TICA zalicza go do ras hybrydowych i uprawnionych do startów w klasie mistrzowskiej. Kot rasy selkirk rex krótkowłosy przez FIFe jest rasą nieuznaną, podczas gdy TICA zalicza go do ras zmutowanych i dopuszcza do wystaw w klasie mistrzowskiej.